API (Application Programming Interface – Uygulama Programlama Arayüzü), farklı yazılım uygulamalarının birbiriyle iletişim kurmasını sağlayan ara yüzdür.
API Nasıl Çalışır?
-
İstek (Request): Bir uygulama (istemci), API’ye belirli bir bilgi veya işlem talebi gönderir. Bu talep, genellikle HTTP (Hypertext Transfer Protocol) gibi bir protokol üzerinden gönderilir.
-
API Uç Noktası (Endpoint): API, talebi belirli bir uç noktada alır. Uç noktalar, API’nin farklı işlevlerini veya kaynaklarını temsil eder. Örneğin, bir hava durumu API’sinde, belirli bir şehrin hava durumunu almak için bir uç nokta bulunabilir.
-
İşlem: API, talebi alır ve ilgili işlemi gerçekleştirir. Bu işlem, veritabanına erişim, hesaplama yapma veya başka bir uygulamayla etkileşim kurma gibi farklı şekillerde olabilir.
-
Yanıt (Response): API, işlemin sonucunu bir yanıt olarak istemciye gönderir. Yanıt, genellikle JSON (JavaScript Object Notation) veya XML (Extensible Markup Language) gibi standart bir formatta olur.
-
İletişim Protokolü: API’ler, isteklerin ve yanıtların nasıl biçimlendirileceğini ve iletileceğini tanımlamak için HTTP veya HTTPS gibi protokolleri kullanır.
-
Veri Formatı: İstemci ile sunucu arasında değiş tokuş edilen veriler, JSON veya XML gibi standartlaştırılmış formatları takip eder.
- Kimlik Doğrulama ve Yetkilendirme: API’ler genellikle kimlik doğrulama (API anahtarları, jetonlar) ve yetkilendirme gerektirir, böylece veri ve işlemler üzerinde erişim kontrolü sağlanır.
API’ler, harici hizmetlerin entegrasyonundan yazılım sistemleri içinde iletişimi kolaylaştırmaya kadar çeşitli kullanımlar sağlar. Bir çok farklı firmanın kendi uygulamalarını kullanabilmek için API’ları bulunur. Bu firmaların uygulamalarına entegre olabilmek için API ile iletişime geçmeniz gereklidir. Türkiye’de bir çok farklı firma aşağıdaki API kullanarak geliştirme yaparlar.
- TCKN Doğrulama API: Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası (TCKN) doğrulama hizmeti sunan API’ler, çeşitli uygulamalarda kimlik doğrulaması yapmak için kullanılır.
- MERNIS API: Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNIS) API, vatandaşlık bilgilerini doğrulamak ve nüfus bilgilerini almak için kullanılır.
- e-Devlet API: Kamu hizmetlerine erişim sağlayan e-Devlet kapısı API’leri, çeşitli kamu hizmetlerine entegre edilerek kullanıcılara hizmet sunar.
- Banka API’leri: Türkiye’deki bankaların sağladığı API’ler, bankacılık işlemlerinin otomasyonunu sağlar. Örneğin, Garanti BBVA, İş Bankası ve Akbank gibi bankaların sunduğu ödeme, havale, bakiye sorgulama ve hesap bilgileri API’leri.
- PTT Kargo API: PTT Kargo, kargo gönderim ve takip işlemlerini kolaylaştırmak için API hizmetleri sunar.
- Hava Durumu API’leri: Türkiye’deki hava durumu verilerini sağlamak için kullanılan API’ler. Örneğin, Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün sağladığı hava durumu verileri.
- IBB Açık Veri API’leri: İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin sağladığı açık veri API’leri, toplu taşıma bilgileri, trafik durumu, etkinlikler gibi çeşitli verileri sağlar.
- TCMB Döviz Kurları API: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın sağladığı API’ler, döviz kurları ve ekonomik verileri almak için kullanılır.
- Vergi API’leri: Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) sağladığı API’ler, vergi borcu sorgulama, beyanname verme ve diğer vergi işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılır.
Bu API’ler, çeşitli uygulama ve sistemlerin birbirleriyle entegre olmasını sağlar ve kullanıcı deneyimini iyileştirir.
API’lerle bağlantı kurmak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:
1. API Dökümantasyonunu İnceleyin
Öncelikle kullanmak istediğiniz API’nin dökümantasyonunu dikkatlice okuyun. Dökümantasyon, API’nin nasıl kullanılacağını, hangi uç noktaların mevcut olduğunu, hangi parametrelerin gerektiğini ve yanıtların nasıl formatlandığını açıklar.
2. API Anahtarı veya Kimlik Doğrulama Bilgisi Alın
Birçok API, kullanmadan önce kimlik doğrulama gerektirir. Genellikle API anahtarı, token veya OAuth gibi yöntemlerle kimlik doğrulama yapılır. İlgili platformdan veya hizmet sağlayıcıdan bir API anahtarı veya kimlik doğrulama bilgisi almanız gerekebilir.
3. API İsteklerini Hazırlayın
API’ye istek göndermek için genellikle HTTP istemcileri kullanılır. Bu, doğrudan bir web tarayıcısı, Postman gibi bir araç veya bir programlama dili (örneğin Python, JavaScript) ile yapılabilir.
4. İstek Parametrelerini Ayarlayın
API istekleri genellikle bazı parametreler gerektirir. Bu parametreler URL’de query string olarak veya isteğin gövdesinde JSON formatında gönderilebilir.
5. API Yanıtlarını İşleme
API’den gelen yanıtlar genellikle JSON veya XML formatında olur. Yanıtları işlemek ve kullanmak için uygun bir yöntem kullanmalısınız.
6. Hata Yönetimi
API isteklerinde hata durumlarını (örneğin, 404 Not Found, 500 Internal Server Error) doğru bir şekilde yönetmek önemlidir. Yanıt kodlarını kontrol ederek ve uygun hata mesajları göstererek kullanıcılara bilgi verebilirsiniz.
Bu adımları izleyerek, Türkiye’de yaygın olarak kullanılan API’ler dahil olmak üzere herhangi bir API ile bağlantı kurabilirsiniz.